අහසේ තරු ගනින්න වෙයිද දන්නේ නෑ…

July 17, 2018

“අහසේ තරු ගනින්න වෙයිද දන්නේ නෑ, දන්නේ නෑ, මුහුදේ වතුර බොන්න වෙයිද දන්නේ නෑ, දන්නේ නෑ, අපිව දන්නේ නෑ, කවුරුත් අපිව දන්නේ නෑ, දන්නේ නෑ, දන්නේ නෑ…”

මේ සින්දුව අහලා නැති කවුරුවත් නැහැනේ. ලස්සන චිත්‍රපටයක ලස්සන සින්දුවක්. හැබැයි මේ සින්දුව ගැනවත්, මේ චිත්‍රපටය ගැනවත් නෙවේ මම මේ කියන්න යන්නේ. මම මේ කියන්න යන්නේ හැමෝම දන්නා, ඒත් හරියට දන්නේ නැති දෙයක් ගැන. ඉතින් ඇයි අපිට අහසේ තරු ගනින්න වෙන්නේ? ඇයිද දන්නවද, වෙන මොකක් වත් හින්දා වත් නෙවේ, අපිට අනාගතේ කරන්න රස්සාවක් නැති වුනාම තමයි අපිට අහසේ තරු ගැන ගැන ඉන්න වෙන්නේ. දැන් බලනවා ඇති නේ කොහොමද දෙයියනේ අපිට අනාගතේ රස්සාවල් නැති වෙන්නේ කියලා. ඔයා හිතනවා ඇති, මම හොඳ ඩිග්‍රී එකක් කරන්නේ මගේ අනාගතය නම් ගලේ කෙටුවා වගේ ෂුවර්, ආයේ මගේ අනාගතේ ලයිට් හවුස් එකක් වගේ දීප්තිමත් කියලා. තවත් හිතෙනවා ඇති, මේ කියන්න යන්නේ ECTA ගිවිසුම ගැනවත් ද කියලා. ඇත්තටම නෑ. ECTA ගිවිසුම ගැහුවා නැතා, මේ එන්න යන දෙයින් නම් බේරෙන්න බෑ.

ඇත්තටම මොකක්ද මේ එන්න යන්නේ. අනාගතේ දවසක, අද හෙට නම් නෙවේ, ළඟදීම, එනවා AI. ඔව් AI. ඒ කියන්නේ Artificial Intelligence, එහෙමත් නැත්නම් සුද්ධ සිංහලෙන් කිව්වොත් කෘතීම බුද්ධිය. දැන් හිතෙනවා ඇති නේ, AI ආවම අපේ මොකෝ කියලා. ඔව් එහෙම හිතෙන එක සාධාරණයි නේ. වෙන එකක් තියා මාත් මාර කැමතියි AI එනවාට. දැනටමත් ලාවට අපි ගාව AI පාවිච්චිය තියෙනවනේ. ඔය ගූගල් ඇසිස්ටන්ට් එහෙම AI Powered කියල තමයි ඒගොල්ලෝ කියන්නේ. ඔන්න මම නම් දන්නේ නෑ හරියටම ඇත්තද බොරුද කියලා. හරි දැන් බලමුකෝ කොහොමද AI කියන එක අපේ ජීවිත වලට ඇතුළු වෙන්නේ කියලා. මුලික වශයෙන් AI කියන එක අපිට සමීප වෙන්නේ Automation කියන එකත් එක්ක. ඒ කියන්නේ ස්වයංක්‍රීය කරණය කියන සංකල්පය. හැමදේම ස්වයංක්‍රීය උනාම මිනිස්සුන්ගේ මැදිහත් වීමක් අවශ්‍ය වෙන්නේ නෑ. ඇත්තනේ කතාව. ඉස්සර මිනිස්සු අතින් එකවුන්ට් බැලන්ස් කරේ. අර තඩි ලෙජර් පොත් තියාගෙන. දැන් බලන්නකෝ මිනිස්සු කෙලින්ම QuickBooks පාවිච්චි කරලා ගිණුම් කටයුතු කරනවා. ඉස්සර වගේ නෙවේ දැන් ගොඩක් දේවල් මැෂීන් වලින් කෙරෙන්නේ. හිතල බලන්නකෝ අපිට මේ අන්තර්ජාලය, පරිගණක කියන ඒවා නැතුව මොහොතක් වත් ඉන්න පුලුවන්ද කියලා.

දැන් මේ Automation කියන එකයි තව තව විද්‍යාත්මක පැතිකඩවලුයි දියුණු වෙලා, තවත් දියුණු වෙලා තමයි මේ කෘතීම බුද්ධිය අද තියෙන මට්ටමට ඇවිත් තියෙන්නේ. අද ඒක තියෙන මට්ටම ගැන කතා කරන්න කලින් මට මතක් වෙනවා අපි පුංචි කාලේ බලපු සුපිරි ෆිල්ම් එකක්.

මතකනේ මේ ෆිල්ම් එක. මේ කතාවේ තියෙන AI එක කොහොමද. සුපිරිනේ. දැන් හිතෙනවා ඇති නේ මේ කතා වල තියෙන දේවල් කවද හරි ඇත්ත වෙන්න පුළුවන් නේ කියලා. ඇත්තටම ඔව්. වෙන්න පුළුවන්. මං කියන්නම් එහෙම වෙන්නේ කොහොමද කියලා. මේ AI හදන්නේ මොනවා හරි පදනම් කරගෙන නේ. ඒ බේස් එකක් තමයි, “Search for answers to the basic and fundamental problems of humanity”. ඒ කියන්නේ මිනිස්සුන්ට තියෙන මූලික ප්‍රශ්න වලට විසඳුම් හොයල දෙන්න කියල තමයි මේ AI වලට කියන්නේ. ප්‍රශ්නේ තියෙන්නේ ප්‍රශ්නේ නෙවේ, උත්තරේ. “The reason for all the destruction, hunger, weather disasters, global climate changes and whatnot is always the humans…” ඒ කියන්නේ මිනිස්සුම තමයි ප්‍රශ්නේ. ඇත්තනේ. අපි මේ ලෝකේ විනාස කරලා මදිවට තව අඟහරු වලත් ජනාවාස ඇති කරන්නයි හිතන් ඉන්නේ. අපි මේ පෙන්නුම් කරන්නේ මනුස්ස ස්වභාවයක් නෙවෙයි. අපි මේ පෙන්නුම් කරන්නේ ධාරකයා විනාස කරලා තවත් ධාරකයෙක් හොයන් යන වයිරසයක ස්වභාවය. පුදුමයි නේ. ඒත් ඇත්තයි. ඉතින් AI ට තියෙන උත්තරේ තමයි “Purge the planet of humans and you will get the answer to all your problems”. හරිනේ ඉතිං. AI ටික එකතු වෙලා මිනිස්සු ටික ඉවරයක් කරලා දානවා ලෝකේ යහපත තකා. හරියට Terminator එකේ Skynet එක වගේ. වැරද්දක් කියන්නත් බෑනේ ඉතිං. ?

හරි ඉතින් මේ මම කිව්වේ අනාගතේ එන සුපිරි AI වලට කරන්න පුළුවන් දේවල්නේ. දැන් මම මේ කියන්න යන්නේ වර්තමානයේ තියෙන කෘතීම බුද්ධිය සහිත මැෂීන් වලට කරන්න පුළුවන් දේවල්. ඒවා කොච්චර සුපිරිද කියල තේරුම් ගන්න නම් මේ මිනිස්සුයි, කෘතීම බුද්ධිය සහිත මැෂීනුයි අතර තියෙන තරඟේ මොකක්ද කියලා තේරුම් ගන්න ඕනෙ. මිනිස්සු නිර්මාණශීලියි. මැෂීන් එහෙම නෑ. ඔන්න ඕකනේ හැමෝම කියන්නේ. මිනිස්සු ඉස්සරහ මැෂීන් පරාද වෙන්නේ ඔතනදි කියලනේ කියන්නේ. තව ඒවාට හිතන්න බෑ, දේවල් විඳගන්න බෑ (ඔය ආදරය, වෛරය, තරහව, ආසාව වගේ දේවල්) කියලනේ කියන්නේ. ඔන්න මම දැන් කියන්න යන දෙයින් පුදුමයෙන් පුදුමයට පත්වේවි ඔයා. මම මුලින් ආරාධනා කරනවා මේ වීඩියෝ එක බලලා ඉන්න කියලා.

https://youtu.be/rqmHSR0bFU8

මේ වීඩියෝ එක බලන්නම ඕනේ නෑ ඉතිං. ඩේටා නැත්නම් බලන්න ඕනේ නෑ. මන් කියන්නම්කො කතාව. පස්සේ වෙලාවක මේක බලන්නකෝ. මේ වීඩියෝ එක තමයි ලෝකේ පලවෙනි වතාවට AI එකකින් හදපු movie trailer එක. මේක හදල තියෙන්නේ IBM එකේ විද්‍යාඥයෝ පිරිසක් 20th Century Fox එකේ කට්ටිය එක්ක එකතු වෙලා IBM Watson කියන මැෂීන් හරහා. මේ Morgan (2016) චිත්‍රපටය, AI එකක් ගැනම තමා තියෙන්නේ. මාරයි නේ. AI එකක් ගැන ෆිල්ම් එකක ට්‍රේලර් එක හදල තියෙන්නෙත් AI එකක්ම තමයි. දැන් තේරෙනවා නේ AI ආවම කොහොමද අපේ රස්සා වලට තට්ටු වෙන්නේ කියලා. හෙට අනිද්දා ඔක්කොම ෆිල්ම් කෝපරේෂන් ටික AI ලව්වා ට්‍රේලර් හදන්න පටන් ගත්තම තමයි වැඩේ. ඔයා තාමත් හිතන් ඉන්නේ නෑ එහෙම වෙන්නේ නෑ. අපේ රස්සා ෂුවර් කියලනං මෙන්න මේ වීඩියෝ එකත් බලන්නකෝ.

https://youtu.be/NrmMk1Myrxc

Amazon Go කියන සුපර් මාර්කට් එක තමා මේ. ඒකෙ කැෂියර් ලා නෑ. අත් උදව් කරුවන් නෑ. ඇත්තම කිව්වොත් කඩේට බඩු ගන්න එන අය මිසක් වෙන කවුරුවත් නෑ. ඔක්කොම Automated. ආයේ Automation කියන එක සුපිරියටම තියෙනවා. Machine Learning, Computer Vision, AI ඔන්න ඔය තුන පාවිච්චි කරලා තමයි මේ කඩේ වැඩ සිද්ධ වෙන්නේ. මිනිස්සුන්ට තියෙන්නේ කඩේට ගොඩ උනා, ඕනේ කරන බඩු ටික බෑග් එකකට දාගත්තා, හෙමින් සීරුවේ කඩෙන් එලියට ආවා. හරිම ලේසියි. පෝලිම් නෑ. කාලේ නාස්ති වෙන්නේ නෑ. තව හොරකං කරලත් හමාරයි. කොහොමද අපේ ෆුඩ් සිටියට, සතොසට මෙහෙම කලදසාවක් උදා උනොත්. මිනිස්සු බර ගාණක් රස්සාවෙන් දොට්ට තමා. අන්න එක හින්දා තමා මම කලින්ම කිව්වේ අනාගතේ දවසක අපිට අහසේ තරු ගනින්න තමා වෙන්නේ කියලා. ඇයි ඉතින් අපිට කරන්න තියෙන රස්සාවල් ඔක්කොම මැෂීන් වලින් කරලා දෙනවනේ. එහෙමයි කියලා අපි මේවාට ගර්හා කරන්න ඕනෙද, මේවට බයවෙන්න ඕනෙද?

නෑ කිසිම දේකට බයවෙන්න ඕනේ නෑ. අපිට තාමත් හැකියාව තියෙනවා මැෂීන් පරද්දන්න. ඒ තමා මැෂීන් වලට දැනට නැති එකම හැකියාව, ඒ තමයි “The ability do thought experiments”. Thought experiments කියන්නේ හරිම අමුතු දෙයක්. ඔය අයින්ස්ටයින් එහෙම General Relativity කියන එක හොයා ගත්තේ මේ Thought experiments කරලා තමයි. ඒ කියන්නේ මිනිස්සු වෙච්ච අපිට පුළුවන් අලුත් දැනුම හොයා ගන්න. තාම මැෂීන් වලට ඒක කරන්න බෑ. මැෂීන් වලට කරන්න පුළුවන් අපි දැනට හොයන් තියෙන දේවල් පාවිච්චි කරලා තියෙන ප්‍රශ්න වලට උත්තර හොයන්න විතරයි. එහෙනම් අපිට කරන්න තියෙන්නේ අලුත් දැනුම හොයන් යන්න. ඉතිහාසේ පස්සේ දිව්වා දැන් හොඳටම ඇති. ඉස්සර අපි අරම කලා මෙහෙම කලා කිය කිය දුව දුව ඉඳල දැන් වැඩක් නෑ. ඒ කාලේ අපේ මිනිස්සු කරපු දේවල් වලින් අබ ඇටයක තරම් දෙයක් වත් අපි කරලා නෑ කියලා බය නැතුව කියන්න පුළුවන්. තව එක දෙයක් මතක් උනා. ඒ තමා AI වලට අත තියන්න බැරි එකම ෆීල්ඩ් එක. ඒ තමා දේශපාලනේ. ? ඒකට නම් ඒගොල්ලෝ අත තියන්න දෙන්නේ නෑ සක්කරයා ආවත්. ඒක හින්දා අනාගතේ ෂුවර් කරගන්න දේශපාලනේට අවතීර්ණ වෙන එකෙත් වැරද්දක් නෑ මට පේන විදිහට.

හරි එහෙනම් මගේ කතාව මෙතනින් අවසන්. අලුත් දෙයක් දැනගත්තා නම් ඒක තමා මගේ සතුට. තියෙන දැනුම අලුත් වුනා නම් එකත් හොඳයි. IBM Watson ගැන දැනගන්න ඕනේ නම්, ගිහින් බලන්න. කලින් පෝස්ට් එක කියෙව්වේ නැත්නම් එකත් කියවන්න. තව ඉතින් කියන්න දෙයක් තියෙනවා, ඒ තමයි මගේ blog එකට ඔයාට subscribe වෙන්න පුළුවන් කිසිම මහන්සියක් නැතුවම. Subscribe උනාම තියෙන වාසිය තමා, අලුත්ම පෝස්ට් එකක් ආපු ගමන් ඔයාට email එකකින් ඒක ළඟටම එනවා. හරිම ලේසි. ඔයාට කරන්න තියෙන්නේ blog එකේ දකුණු පැත්තේ තියෙන “ද blog එක ට Subscribe වෙන්න” කියන තැන ඔයාගේ email එක දීලා “Subscribe වෙන්න” කියන එක ක්ලික් කරන්න විතරයි. කිසි දේකට බය වෙන්න එපා ඔයාගේ email එක සම්පූර්ණයෙන්ම ආරක්ෂිතයි. කිසිම වෙනත් පාර්ශවයන් එක්ක ඒක බෙදා ගැනීමක් වෙන්නේ නෑ. එහෙම කරන්නේ කොහොමද කියලවත් මං දන්නේ නෑ.? එහෙනම් ඉතින් මේ පොස්ට් එක ඔයාට වැදගත්, වටිනවා, තවත් කෙනෙක් කියෙව්වොත් හොඳයි කියලා හිතෙනවා නම් ඉතින් කැමති platform එකක බෙදා ගන්න, මගේ කිසිම විරුද්ධත්වයක් නෑ. ඉතිං ආයේ මේ වගේ විකාර පෝස්ට් එකකින් හමු වෙනකන්, Stay Weird…